Hoe maak je een leeromgeving interactief?

Een leeromgeving kun je op verschillende manieren interactief maken, maar voor je dat doet, is het goed om het verschil te weten tussen interactief en afwisselend. Met de volgende tips weet je zeker dat je leeractiviteiten die wisselwerking hebben tussen de gebruiker en wat er geleerd wordt (oftewel: de content).

Interactief leren

Interactief betekent letterlijk ‘in beide richtingen verlopend’. Een communicatieproces verloopt interactief wanneer de verzender tijdens de communicatie ook ontvanger wordt en omgekeerd. Interactief wil zeggen dat je invloed hebt op het resultaat, er vindt constant een wisselwerking plaats. Dat is dus iets anders dan dat je leeromgeving afwisselend is. Als het gaat om een interactieve leeromgeving betekent dit dat je content, dat wat er geleerd wordt en hoe er geleerd wordt niet in beton gegoten is. Helemaal passend bij de nieuwe cultuur van continu leren, blijft de leeromgeving ook aan verandering onderhevig. Wees niet bang om dit tijdens een lopend traject te doen, dat getuigt alleen maar van lef en kwaliteit.

Download vandaag nog de whitepaper ‘Rakoo Learnings’ en start met groeien!

Video

Het gebruiken van video’s in je leeromgeving maakt deze nog niet interactief. Alleen een video plaatsen is dus niet genoeg. Wat kun je wel doen om het interactief te maken?

Geef een duidelijke opdracht vooraf. Waar moet je naar kijken en wat ga je daarmee doen? Je kunt dit doen door kijkvragen op te stellen, zodat de gebruiker met een bepaald doel de video start.
In sommige online academies heb je een tool om vragen of opmerkingen in je video te plaatsen. Stel een open vraag, een meerkeuzevraag of plaats een observatie! Het pauzeren van je video kan erg krachtig zijn. Zo creëer je denktijd om informatie te verwerken of ideeën te genereren. Bovendien geef je niet direct het antwoord weg.
Bedenk een verwerkingsopdracht die je na het kijken van de video plaatst. Laat de gebruiker bijvoorbeeld een samenvatting maken van de informatie die in de video voorbij kwam, of laat hem in reactie op de video een eigen video opnemen.

Hoe maak je een leeromgeving interactief

Brainstormen

Bij brainstormen denk je al gauw aan een creatieve face-to-face sessie waarin men met bijvoorbeeld post-its allerlei ideeën genereert. In ieder geval lijkt het beeld van alleen achter een computer in eerste instantie niet uitnodigend. Toch zijn er wel degelijk online alternatieven. Zo bestaan er digitale varianten van de post-it sessies die je in je online leerplatform kan integreren. Bij de tools Miro en Mural heb je een whiteboard tot je beschikking en zelfs digitale post-its die je kan beschrijven en opplakken waar je wilt. Je kunt ook kiezen voor een digitaal prikbord als Padlet. Daarin zijn allerlei bestandsvormen met elkaar te delen, van teksten tot afbeeldingen, video’s en interessante links. Natuurlijk kun je ook gewoon een videosessie houden waarin je in een groep ideeën uitwisselt.

Wist je trouwens dat het nog beter is om brainstormen eerst alleen te doen? Als vijf mensen eerst zelf brainstormen, komen ze tot meer en betere ideeën dan wanneer dit direct in de groep gebeurt. Dit komt onder meer omdat mensen in groepen voorzichtig zijn om gekke ideeën te delen en je elkaar nog niet beïnvloedt in denkrichtingen. Dus online brainstormen kan juist heel effectief zijn. Geef eerst een opdracht om alleen te doen en organiseer daarna een uitwisselmoment.

Discussiëren

Als er iets interactief is, dan is het wel de discussie. Online heb je hier verschillende mogelijkheden voor. Je kunt gebruikers onderling laten discussiëren, of één op één met een begeleider. En mag het over de inhoud van een enkele opdracht gaan, of over een overkoepelend thema? Wil je dit in de vorm van een forum, chat, of tijdens een live sessie? Het is goed om hierover na te denken en te zorgen dat daar een plek voor gecreëerd is. Als gebruikers weten waar ze terecht kunnen en met welk doel, gebruiken ze dit ook eerder. Toch komt een discussie niet altijd vanzelf op gang. Dit kun je stimuleren door een vraag of prikkelende stelling als startsein te plaatsen. En uiteraard ook door zelf actief deel te nemen en gebruikers te belonen voor hun inbreng. Dit laatste kan bijvoorbeeld door een puntensysteem te gebruiken in het online platform, maar nog beter is door ook te handelen naar de input van gebruikers (voor zover dat mogelijk is natuurlijk). Zorg in ieder geval dat ze zich gehoord voelen. Moet er bijvoorbeeld nieuwe content geplaatst worden, of is het nodig om een extra live sessie te organiseren? Houd er wel rekening mee dat je je hier flexibel in opstelt. Dan komt de discussie het meest tot zijn recht.

Samenwerken, samen leren

Natuurlijk wil je ook online samenwerken, maar van een volle inbox met nieuwe versies van documenten of reacties op elkaar wordt niemand blij. Op je online academy wil je in ieder geval dat er gezamenlijk in hetzelfde document gewerkt kan worden, denk aan een one drive. Maar ook een tool als Trello kan heel handig zijn als je aan een groter project werkt. Je maakt je e-learning daarnaast extra interactief als gebruikers ook elkaars opdrachten kunnen inzien en je bijvoorbeeld verschillende (tussentijdse) feedback loops organiseert. Samen leren blijft een van de krachtigste manieren om kennis toe te passen. Denk tot slot ook aan een plek waar een projectgroep kan overleggen. Soms wordt daar een tool als Slack of Asana voor gebruikt, maar een chatfunctie binnen het leerplatform is ook heel handig. Werk je helemaal niet met projectgroepen, maar wil je wel dat gebruikers van elkaar leren? Creëer dan een reflectiedocument waar iedereen zijn leerervaringen kan delen en op elkaar kan reageren met tips.

Leren zichtbaar maken

Al met al wil je dat het leren zichtbaar wordt in de online academy. Zichtbaar voor de gebruiker zelf, andere gebruikers en eventuele begeleiders. De verschillende leeractiviteiten die Rakoo biedt, geven een boost aan interactiemogelijkheden én zorgen voor die fijne afwisseling: