Hoe voorkom je dat je vergeet wat je geleerd hebt?

‘Het is nog maar vrijdag… Ik heb maandagochtend pas die toets’, denk je bij jezelf, ‘nog meer dan genoeg tijd om te leren’. Fast forward naar zondagavond en je hebt nog steeds de leerstof niet aangeraakt. Je werkt je tot in de vroege uurtjes razendsnel door de leerstof heen en overhoort jezelf totdat je de stof lijkt te beheersen.

Maandagochtend breekt aan, je begint aan de toets en tot je verbazing lijk je een groot deel van de leerstof te zijn vergeten. Klinkt dit herkenbaar? Dit fenomeen prikkelde de nieuwsgierigheid van de Duitse psycholoog Herman Ebbinghaus (1850-1909). Hij onderzocht waarom en hoe mensen kennis vergeten. 

Leerproces & leercurve

Om te begrijpen hoe kennis wordt vergeten, is het allereerst belangrijk om te begrijpen hoe kennis wordt aangeleerd. ‘Leren’ is een begrip dat brede definities kent en studies over leerprocessen kennen dan ook verschillende invalshoeken. Een definitie van leren is de verandering van de denkwijze, de waarneming, het gedrag en het gevoel van mensen. Leren kan ook worden gedefinieerd als het innerlijke bewustzijn van mensen door verworven kennis uit studies. Maar de meest algemene definitie, en ook de definitie die we in de rest van deze blog hanteren, is het proces van het opdoen van kennis. 

Leerprocessen kunnen we illustreren aan de hand van de leercurve. De hoeveelheid geleerde stof zet je dan uit tegenover de studietijd die iemand steekt in het leren over een onderwerp. Er kan sprake zijn van een steile leercurve. Dit kan het geval zijn als iemand weinig tijd hoeft te investeren om veel te leren over een (gemakkelijk) onderwerp. Maar ook als iemand in een korte tijd veel leerstof tot zich neemt, door bijvoorbeeld pas op zondagavond te beginnen met leren voor een toets op maandagochtend, is er sprake van een steile leercurve. Maar de steilheid van een leercurve duidt volgens Ebbinghaus niet aan in hoeverre de hoeveelheid geleerde stof ook daadwerkelijk blijft hangen bij een persoon. De tijd die iemand steekt in een leerproces, heeft wel een grote invloed op de mate waarin kennis blijft hangen, volgens Ebbinghaus.

Download de whitepaper 'Een leerervaring (LXP) met ongekende mogelijkheden'

De vergeetcurve van Ebbinghaus

Herman Ebbinghaus deed veel onderzoek naar het menselijk brein en specifiek naar het menselijk geheugen. Hij schreef meerdere publicaties over het proces van leren en vergeten. Een opvallende ontdekking van Ebbinghaus, was dat de snelheid waarin mensen nieuwe kennis vergeten, dus afhangt van vier factoren:

1. De studietijd;

2. Hoe ingewikkeld iets is;

3. Hoe moe iemand is;

4. Hoe belangrijk de kennis voor iemand is. 

Ebbinghaus geeft het vergeetproces weer in zijn ‘vergeetcurve’:

De vergeetcurve laat zien dat hoe langer je leert, hoe minder je vergeet. Dit resulteert in een exponentieel verband. Je geheugen neemt het minste op in de eerste twintig minuten dat je leert. In deze twintig minuten vergeet je dus relatief de meeste kennis. In het eerste uur dat je leert, vergeet je ongeveer de helft van de nieuwe kennis. Na circa een dag vlakt de vergeetcurve af. Na ongeveer een week leertijd, vergeet je minimale kennis. Een steile leercurve hoeft dus niet te betekenen dat alle opgedane kennis ook is blijven hangen, volgens de vergeetcurve. Daarom kan het dus wel eens voorkomen dat je, na een zware studiesessie op de avond voor een toets, de volgende ochtend niet alles onthouden blijkt te hebben.

Tips voor het langer onthouden van kennis

Wat ook uit het onderzoek van Ebbinghaus bleek, is dat hoe langer je leerstof herhaalt, hoe beter je de kennis onthoudt. Dit zorgt juist voor een exponentiële groei van de onthouden kennis. Dat brengt ons bij vijf tips die je volgens de theorie van Ebbinghaus helpen om kennis langer te onthouden:

1. Herhaal de leerstof regelmatig. Je verplaatst kennis van het korte-termijn-geheugen dan naar het lange-termijn geheugen.

2. Probeer niet te lang aan één stuk door te leren. Deel de stof op in kleinere stukjes en verspreid de leerstof over meerdere leersessies.

3. Pak je rust. Je geheugen werkt beter als je uitgerust bent.

4. Gebruik verschillende manieren om te leren. Gebruik bijvoorbeeld plaatjes en lees hardop voor, of maak een mindmap.

5. Probeer het materiaal begrijpelijk te maken. Leg verbanden en bedenk eventueel ezelsbruggetjes.

We weten natuurlijk al lang dat we verstandig moeten zijn en (online) leren niet moeten uitstellen tot het allerlaatste moment. Toch doen we dit allemaal stiekem nog te vaak. De vergeetcurve van Ebbinghaus benadrukt nog eens extra dat uitstellen en in één avond  zo veel mogelijk stampen dus niet tot de meest gunstige resultaten leidt. Kortom: ga op tijd aan de slag en maak het leren onvergetelijk!

Wij helpen je graag

Hoe we bij Rakoo ervoor zorgen dat de leerstof blijft hangen? Dat doen we door middel van korte, behapbare trainingen die een onderwerp kort behandelen, ook wel microlearnings genoemd. Hierdoor neem je telkens een kort stukje content tot je, waardoor leren toegankelijk en laagdrempelig wordt. Loop jij tegen uitdagingen aan op het gebied van online leren?

Bereik jouw organisatiedoelen vandaag nog met een online academy.